เสวนาออนไลน์ “พินัยกรรมชีวิตและการการุณยฆาต: ศีลธรรมกับกฎหมายควรอยู่ร่วมกันอย่างไร?” โดย ดร.นพ.ไพโรจน์ บุญศิริคำชัย นายชาย นิ่มละมัย และนางสาวบุรัสกร อรชร

สรุปสาระสำคัญที่ได้จากการเสวนาออนไลน์ “พินัยกรรมชีวิตและการการุณยฆาต: ศีลธรรมกับกฎหมายควรอยู่ร่วมกันอย่างไร?” โดย ดร.นพ.ไพโรจน์ บุญศิริคำชัย  นายชาย นิ่มละมัย และนางสาวบุรัสกร อรชร เมื่อวันเสาร์ที่ 28 กันยายน 2567 เวลา 20:00 – 21:00 น. ผ่าน Facebook Live: medlawprooffice

พินัยกรรมชีวิต

• ความหมาย: เป็นเอกสารที่ระบุเจตนาของบุคคลเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลในช่วงสุดท้ายของชีวิต
• ประโยชน์: ช่วยให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับการรักษาของตนเอง ลดความกังวลของทั้งผู้ป่วยและครอบครัว
• ข้อจำกัด: ในประเทศไทย กฎหมายยังจำกัดขอบเขตของพินัยกรรมชีวิตให้ใช้ได้เฉพาะใน “วาระสุดท้าย” ซึ่งการกำหนดวาระสุดท้ายอาจมีความคลุมเครือ

การุณยฆาต

• ความหมาย: การกระทำที่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตโดยเจตนา เพื่อบรรเทาความเจ็บปวดทรมาน
• ความแตกต่างจากพินัยกรรมชีวิต: การุณยฆาตเป็นการกระทำที่ทำให้เสียชีวิตโดยตรง ในขณะที่พินัยกรรมชีวิตเป็นการปฏิเสธการรักษา
• ประเด็นทางกฎหมายและจริยธรรม: กฎหมายไทยยังไม่รับรองการุณยฆาตอย่างถูกกฎหมาย ทำให้เกิดประเด็นทางจริยธรรมและศีลธรรมที่ซับซ้อน

ประเด็นสำคัญได้แก่

• ความแตกต่างระหว่างพินัยกรรมชีวิตและการุณยฆาต: พินัยกรรมชีวิตเน้นการปฏิเสธการรักษาในขณะที่การุณยฆาตเน้นการกระทำที่ทำให้เสียชีวิตโดยตรง
• ปัญหาทางกฎหมายและจริยธรรม: กฎหมายไทยยังไม่มีกฎหมายที่รองรับการุณยฆาตอย่างชัดเจน การตัดสินใจในเรื่องนี้จึงมีความซับซ้อนและต้องพิจารณาหลายปัจจัย เช่น เจตนาของผู้ป่วย ศักดิ์ศรีของมนุษย์ และหลักการทางศาสนา
• ความสำคัญของการแสดงเจตนา: การแสดงเจตนาของผู้ป่วยเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการตัดสินใจทางการแพทย์ในช่วงท้ายของชีวิต การแสดงเจตนาสามารถทำได้หลายวิธี เช่น การเขียนพินัยกรรมชีวิต การบอกกล่าวกับญาติ หรือการบันทึกวีดีโอ
• บทบาทของญาติและแพทย์: ญาติมีบทบาทสำคัญในการตัดสินใจแทนผู้ป่วยในกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถแสดงเจตนาได้ แพทย์มีหน้าที่ให้คำแนะนำและดูแลผู้ป่วยตามความประสงค์ของผู้ป่วยและญาติ
• ความท้าทายในการปฏิบัติ: การนำหลักการของพินัยกรรมชีวิตและการุณยฆาตไปปฏิบัติมีความท้าทายหลายประการ เช่น การตีความเจตนาของผู้ป่วย การกำหนดว่าเมื่อใดเป็น “ช่วงสุดท้ายของชีวิต” และการรับมือกับความหลากหลายของความเชื่อและค่านิยมทางศาสนา

บทสรุป

• ความจำเป็นในการมีกฎหมายที่ชัดเจน: การมีกฎหมายที่ชัดเจนเกี่ยวกับพินัยกรรมชีวิตและการุณยฆาตจะช่วยให้การตัดสินใจในเรื่องนี้เป็นไปอย่างโปร่งใสและยุติธรรมมากขึ้น
• การให้ความรู้แก่ประชาชน: การให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับประเด็นเหล่านี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้ประชาชนสามารถตัดสินใจได้อย่างรอบคอบและเข้าใจถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น
• การทำงานร่วมกันของหลายภาคส่วน: การแก้ไขปัญหานี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม