สรุปสาระสำคัญในเรื่อง Communication การสื่อสาร ในงานเสวนา “การมีองค์ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายทางการแพทย์ และการเรียนรู้ปัญหาจากทางปฏิบัติและจากคดีทางการแพทย์ จะช่วยให้สามารถดำเนินคดีได้อย่างมีประสิทธิภาพ” วันศุกร์ที่ 23 สิงหาคม 2567 เวลา 10.00 – 12.00 น.ณ ห้องประชุม ชั้น 5 สภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์
การสื่อสารและความสัมพันธ์ในด้านการแพทย์: บทบาทของ Informed Consent และการจัดการความสัมพันธ์
ในการดูแลสุขภาพที่มีความซับซ้อนและละเอียดอ่อน การสื่อสารและความสัมพันธ์ระหว่างบุคลากรทางการแพทย์และผู้ป่วยมีความสำคัญมาก ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นสองประเด็นหลัก คือ ความสัมพันธ์และการสื่อสารที่เกี่ยวข้องกับความเข้าใจร่วมกัน (common will) และความรับผิดชอบทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการรักษาและความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น
ความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์และผู้ป่วย
ความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์และผู้ป่วยนั้นไม่เพียงแต่เป็นเรื่องของการบริการทางการแพทย์เท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับการสื่อสารและความเข้าใจที่ดีระหว่างกันด้วย การรักษาผู้ป่วยมีลักษณะเป็นปฏิสัมพันธ์ที่ต่อเนื่องและมีหลายมิติ ซึ่งการทำความเข้าใจระหว่างกันเป็นสิ่งสำคัญในการให้การดูแลที่มีประสิทธิภาพ
ในทางกฎหมาย ความสัมพันธ์นี้มีหลายมิติที่สำคัญ เช่น การสื่อสารในเชิงสัญญาและความรับผิดชอบที่เกิดจากการละเมิด ซึ่งสามารถแปรเป็นการฟ้องร้องได้หากมีการกระทำที่ไม่เหมาะสมเกิดขึ้น การรักษาผู้ป่วยมีข้อกำหนดและมาตรฐานที่ต้องปฏิบัติตาม และหากเกิดความเสียหาย ผู้ป่วยสามารถเรียกร้องสิทธิ์ได้
Informed Consent
หนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่ช่วยในการจัดการความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์และผู้ป่วยคือ Informed Consent หรือการขอความยินยอมที่ได้รับข้อมูลอย่างครบถ้วน โดยมีหลักการที่สำคัญดังนี้
- การให้ข้อมูลอย่างครบถ้วน
แพทย์จะต้องให้ข้อมูลเกี่ยวกับการรักษา เช่น วิธีการรักษา ขอบเขตของการรักษา ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น และทางเลือกอื่นๆ ที่มี เพื่อให้ผู้ป่วยมีข้อมูลเพียงพอในการตัดสินใจ - การทำความเข้าใจร่วมกัน
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเข้าใจข้อมูลที่ได้รับได้อย่างชัดเจน และสามารถตัดสินใจได้ตามความต้องการของตนเอง - การตอบสนองต่อผลลัพธ์
หากเกิดผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์หรือภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยควรได้รับการสื่อสารอย่างรวดเร็วและชัดเจนเกี่ยวกับสถานการณ์และวิธีการที่จะแก้ไข
ปัญหาที่เกิดขึ้นจากการขอความยินยอม
แม้ว่าการให้ข้อมูลและการสื่อสารจะเป็นสิ่งสำคัญ แต่ก็ยังมีปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น:
- การที่ผู้ป่วยปฏิเสธการรักษา
แม้แพทย์จะได้อธิบายอย่างละเอียดแล้ว แต่บางครั้งผู้ป่วยอาจเลือกที่จะไม่รับการรักษา ซึ่งแพทย์จะต้องพิจารณาว่าการปฏิเสธนี้มีความสมเหตุสมผลหรือไม่ และต้องจัดการตามข้อกำหนดทางวิชาชีพ - กรณีการฟ้องร้อง
การฟ้องร้องที่เกิดจากการรักษามักจะมีสาเหตุหลักมาจากการสื่อสารที่ไม่เพียงพอ เช่น การไม่อธิบายความเสี่ยงหรือทางเลือกที่มีอยู่ ซึ่งอาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดและความไม่พอใจ
โดยสรุป การสื่อสารและความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างแพทย์และผู้ป่วยเป็นปัจจัยสำคัญในการให้การรักษาที่มีประสิทธิภาพและป้องกันข้อพิพาทที่อาจเกิดขึ้น การขอความยินยอมที่ได้รับข้อมูลอย่างครบถ้วน (Informed Consent) เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการจัดการความสัมพันธ์นี้ โดยต้องมีการให้ข้อมูลอย่างครบถ้วน ทำความเข้าใจร่วมกัน และการตอบสนองต่อผลลัพธ์อย่างทันท่วงที การทำความเข้าใจและการสื่อสารที่ดีจะช่วยลดปัญหาการฟ้องร้องและเพิ่มความเชื่อมั่นในระบบการแพทย์